Yiğit ve Derman Evrensel, 22 Haziran 2018’de Antalya’nın Alanya ilçesinde 200 bin doğumda bir görülen şekilde, yapışık halde dünyaya geldi. Yiğit ile Derman’ı diğer siyam ikizlerinden farklı kılan, bu tip vakalarda bile yüzde 5 görülen şekilde kafalarından birbirine yapışık olmalarıydı.

İstatistiklere göre, bu tip vakalarda bebekler çoğunlukla bir yaşına gelmeden ya da çocukluklarında hayatlarını kaybettikleri için baba Ömer ve anne Fatma Evrenselameliyatın yolunu aramaya başladı. Hamilelik sürecinde kürtaj seçeneğini “Allah’ın verdiği canı almak gibi bir lüksümüz yok” diyerek reddeden Antalyalı aile, İstanbul’da doktor arayışına girdi. Aile Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çare ararken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, bebeklerin durumundan haberdar oldu.

Alanya’da başlayan hikâyenin Londra’ya uzanan yolunu, Yiğit ve Derman’ın zorlu ameliyatını yapan Keşmirli doktor Noor Ul-Owase Jeelani anlattı. Dr. Jeelani, “Yiğit ve Derman’ın durumundan geçen yaz haberdar oldum. Londra’da yaşayan Türk arkadaşım, ailenin bir doktor aradığından haberdardı. Benim bu vakalara baktığımı biliyordu ve bilgi verdi. Ardından Türkiye Cumhurbaşkanlığı doktor ekibiyle irtibat kurduk” dedi.

‘Bizim dördüncü vakamız’

Dr. Jeelani, daha önce 2005, 2011 ve 2019’da 3 benzer vakayı ameliyat etmişti. 2011’de kafalarından yapışık Sudanlı Rital ve Ritag, 2019’da da Pakistanlı Safa ve Marva bebekleri ayırmıştı.

Keşmirli doktor, Yiğit ile Derman’ın ameliyat kararını geçmiş tecrübelerine dayanarak aldığını söylüyor. Jeelani, “Bu ameliyat, altyapı konusundaki eksiklikten dolayı Türkiye’de yapılamamış değil. Pek çok ülke bu tip vakaları, büyüklüğüne veya nüfusuna göre belki 10, belki 20, belki 30 yılda bir görür. Dolayısıyla ülkenin imkanları yeterli olsa bile, bu tip vakaları ameliyat etme konusunda deneyimleri olmayabilir. Yiğit ile Derman bizim 4. siyam ikizi vakamız” dedi.
Dr. Jeelani, Yiğit İLe Derman’ın durumunu öğrenmeden önce Türkiye’de tatil için rezervasyon yapmıştı. İkizlerin durumunu öğrendikten sonra onları görmek istedi ve doktorlarının gönderdiği sağlık raporlarını inceledi. Jeelani, 14 Ağustos 2014’te ailenin Alanya’daki evine gittiğindeen kötü senaryoları anlattı. Keşmirli doktor, şöyle devam etti:

“Bu tip ameliyatlar sırasında kanamalar olabilir, beyinde kalıcı hasarlar meydana gelebilir. Dolayısıyla ikizlerden birini ya da ikisini birden kaybetme riski her zaman var. Biz aileye geçmişte bir kaç kez uyguladığımız bir planımız ve üç başarımız olduğunu söyledik. Elbette 4. kez başarının garantisini aileye veremezsiniz. Ama geçmiş üç örnekten yola çıkarak, ayrılma ameliyatında iki çocuğun da hayatta kalabilme şansı olduğunu anlattık. Aileye o gün bana bir yanıt vermek zorunda olmadığını söyledim.”

İkizler 7 haftada ayrıldı

Yiğit ile Derman, düşünülenin aksine tek ameliyatta birbirlerinden ayrılmadı. 6 aylık tedavi sürecinin 7 haftası ameliyatlar serisiydi. Aralık 2019’da Londra’ya giden ikizler, ilk ameliyatlarına Aralık ayında girdi. Diğer 3 ana ameliyat da Ocak ayı için planlandı. Dr. Jeelani, “4 ana ve daha sonrasında ara ameliyatlar yaptık. Bütün bu ameliyatlar 7 hafta içinde oldu. Yiğit ile Derman’ın en uzun ameliyatı 14 saatti” dedi.

Dr. Jeelani, kafadan birbirlerine yapışık ikizlerde, operasyonların adım adım gitmesi gerektiğinin altını çizdi; aksi halde risk yarattığını söyledi. Bu yüzden ameliyatları bölerek yapmışlar. Yiğit ile Derman, ameliyatlar arasında 6 haftayı yoğun bakımda geçirmiş. Ameliyatlara 7 cerrah dahil 25 kişi girerken, aralarında 3 Türk doktor da varmış.

‘Bir şeyler yanlış gitmez’

Dr. Jeelani ameliyatlar sırasında komplikasyon yaşanmadığını, ama sonrasında bazı sorunların çıktığını söyledi. Jeelani, “Kafa yapılarının iyileşmesi biraz uzun sürdü. Onları düzeltmek zaman aldı” dedi. Bu tip ameliyatlarda komplikasyonların ya ameliyat sırasında ya da ameliyatın hemen sonrasında oluştuğunun altını çizen Jeelani, “Biz şu anda son ameliyattan aylar sonraki bir aşamadayız. Bu aşamada bir şeylerin yanlış gitmesini beklemeyiz” dedi.
Jeelani, bu tip ameliyatların maliyetine ilişkin ayrıntı vermedi ancak Yiğit ile Derman’ın tedavi sürecine ilişkin masrafların, kurdukları “Gemine Untwined” derneğinin bağışçıları tarafından ödendiğini söyledi. Dr. Jeelani, “Yiğit ile Derman vakasını öğrendikten sonra, dernek, bağışçılarına ulaşmaya çalıştı. Derneğin önemli bağışçıları Türk ve Pakistanlı işadamlarıydı. Çok cömert davrandılar” dedi. Yiğit ve Derman Evrensel ikizler Londra’daki 6 aylık tedavi sürecinin ardından yurda döndü. Şimdi fizik tedavi için Ankara Şehir Hastanesi’nde yatıyor.

Keşmir’de doğdu, İngiltere’de okudu

Dr. Jeelani, Hindistan-Pakistan sınırındaki Keşmir’de (Hindistan tarafında Srinagar’da) doğdu. Keşmir’de istikrarsızlık başlayınca ailesi Jeelani’yi 15 yaşındayken Londra’ya gönderdi. Büyükannesi ile büyükbabası matematikçi ve tarihçi olan Jeelani, liseyi İngiltere’de okudu. Tıp eğitimini 1997 yılında İngiltere Nottingham Üniversitesi’nde tamamladı. 2009 yılından bu yana Great Ormond Street Hastanesi’nde Nöroşirürji Bölümü’nde çalışıyor.

Neden Siyam ikizleri deniyor?

Döllenmiş yumurtanın organ gelişimi başladıktan sonra bölünmesine bağlı olarak tam bir ayrılma olamadığı için gelişen ikizlerdir. Bu vakalar ilk kez Siyam’da (Yeni adıyla Tayland) görüldüğü için böyle anılıyor. Tarihin bilinen en eski ve en ünlü siyam ikizleri Chang ve Eng Bunker kardeşlerdir. Göğüslerinin alt kısmından birbirlerine bağlı olarak 1811 yılında doğdular, 1874’te öldüler. Chang gece yarısı, birkaç saat sonra da ikizi Eng öldü.