Kaosun ve şiddetin yıllardır bitmek bilmediği Libya’da farklı tarafları destekleyen Rusya ile Türkiye arasında dün İstanbul’da gerçekleşmesi planlanan zirvenin son dakikada iptal olmasının detayları ortaya çıkmaya başladı…

Libya’da istikrarı sağlamak ve barış sürecine girebilmek için tarafları bir araya getirmeye çalışan Türk ve Rus heyetler dün İstanbul’da bir araya gelmeye kararlaştırmıştı. Fakat bu kritik zirveden kısa bir süre önce Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmeyeceğini söyleyerek toplantının iptal edildiğini açıklamıştı.

Lavrov, tarafların görüşmelere ve diyaloga devam ettiğini açıklarken, Reuters haber ajansına konuşan Türk yetkililer bu zirvenin iptal olma sebebini açıkladı.

“İKİ ÜLKE ARASINDA SORUNLAR VAR”

Sözcü’nün haberine göre, Türkiye’nin desteklediği Libya Ulusal Hükümeti ile Rusya’nın desteklediği General Halife Hafter ve güçleri arasında çatışmalar devam ederken ismini açıklamayan bir Türk yetkili kritik toplantının iptal olmasıyla ilgili detayları paylaştı.

İsmini açıklamamak şartıyla Reuters’a konuşan Türk yetkili, “Lavrov’un gelmesi üzerinde çalışılan konularda teknik heyetin tam bir mutabakat sağlayamamasının etkisi oldu. Ama şu anda arka planda görüşmeler devam ediyor. İki bakanın bir araya gelip bir mutabakat sağlamasının yolu açılmaya çalışılıyor. Ancak o aşamaya gelinemedi. Karşı karşıya kalan iki ülke arasında bazı sorunlar var. Lavrov’un ziyaretini ertelemesinin esas nedeni Libya Ulusal Hükümeti’nin Sirte’ye bir operasyon planı olması” dedi.

“RUSYA’NIN ÇOK RAHATSIZ OLMASI GEREKMİYOR”

Aynı yetkili, Türkiye ve Rusya arasında bazı alanlarda farklılıklar olduğunun altını çizerek, “Bunlar Libya ve Suriye olarak öne çıkıyor. Şu anda Libya’da Saraç bölgede kendi gücünü ortaya koydu ve ilerliyor. Lavrov’in ziyaretinin ertelenmesinden temel konulardan biri Sirte’ye yönelik operasyon planı. Saraç hükümetinin ilerlemesi sırasında zaten belli yerler alınınca Sirte hedef olarak öne çıkmıştı” dedi.

Türk yetkili, “Sonuçta darbe yapmaya çalışan ve iç savaşı getirenlerle mücadele edilmesi çok doğal. Rusya’nın bundan çok rahatsız olması gerekmiyor; çünkü Rusya zaten resmi olarak da orada Rus askeri olmadığını söyledi. Wagner Grubu’nun askerleri var ama onlarla Rusya’nın doğrudan bağlantısı olmadığı da açıkladı. O nedenle Rusya açısından bir sorun teşkil etmemeli. Şu anda Libya’da ateşkes çağrıları var ama kimse uymuyor. Orada sorunun bir an önce çözüme kavuşturulması gerekli” dedi.

Aynı yetkili, son dönemde Suriye’de de “sıkıntılı” durumlar olduğunu belirterek, Türkiye ve Rusya arasındaki İdlib konusundaki mutabakatın devam ettiğini, devriyenin yapıldığını belirterek, özellikle Rejim tarafından TSK mensuplarına yönelik yapılan tacizlere karşılık verildiğini vurguladı.

ÇAVUŞOĞLU: GÖRÜŞ AYRILIĞI YOK

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İranlı mevkidaşı Cevad Zarif ile İstanbul’da bir araya geldi. Çavuşoğlu, görüşme sonrasında basın toplantısında dün ertelenen zirve ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Çavuşoğlu, “Rusya’yla daha önce de Libya’da ateşkes için çalıştık ve çalışmaya da devam ediyoruz. Bu süreçte de yine Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan’la Putin Libya’da kalıcı bir ateşkesin tesis edilmesi için birlikte çalışma konusunda mutabık kaldılar. Çalışmaya devam etme konusunda ve bizlerin de Dışişleri ve Savunma bakanları ve istihbaratlar olarak bir araya gelerek bu konuda çalışma yapmamız  talimatını verdiler. Bu doğrultuda biz de Ruslarla temastaydık. Önce bakan yardımcısı düzeyinde ve uzman düzeyinde teknik düzeyde toplantılar gerçekleştirildi. Bu toplantılarda gördük ki temel prensipler konusunda hiçbir görüş ayrılığımız yok Rusya’yla. Ama burada özellikle ateşkesin kalıcı olması için ayrıca ateşkes sonrası, atılacak adımların modelinin detaylı bir şekilde belirlenmesi için görüşmelere devam teknik düzeyde devam edilmesinin daha faydalı olacağına karar verdik” dedi.

“ERTELEME KARARINI BİRLİKTE ALDIK”

Çavuşoğlu sözlerine, “Sadece Rusya, Türkiye arasında bu görüşmelerin devam etmesi önemli değil. Özellikle Libya’yı yönetenler ne diyor Libya’da ateşkes olduğu zaman tabii bu tek taraflı bir şey olmaz, taraflar var bunun içinde kabileler var, farklı görüşler var, farklı tutumlar var. Oturup da tarih ve diğer konularda Türkiye’yle Rusya’nın hiç müzakere etmeden ya da özellikle meşru yönetimin olurunu almadan bir karar vermesi gerçekçi olmayabiliyor. Uygulaması bakımından bunu geçmişte gördük mü? Evet gördük. Putin’le Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan, İstanbul’da bir ateşkes konusunda mutabakata vardı. O zaman bir tarih belirledik daha sonra tarafları Moskova’ya davet ettik, biz de gittik. Orada şimdi meşru yönetim Saraç bu ateşkes belgesini imzaladı ama Hafter imzalamadı. Ardından bizim desteğimizle Berlin konferansı gerçekleştirildi. Berlin Konferansı’nda bu sefer bizim dışımızda beş ülkenin hepsi vardı. Yine bazı bölgedeki Libya’ya müdahale eden ülkeler de vardı. Başka aktörler de vardı Avrupa ülkeleri vardı ve ortak bir deklarasyon ortaya çıktı. Sonuçta ne oldu tüm bu çabalarımız da bizim sonuç getirmedi. Ruslarla görüşmelerimizde herhangi bir sıkıntı yok. Bu sefer kalıcı bir ateşkes ve bize yani Libya’yı siyasi sürece götürebilecek bir süreç bunun da detaylarını biraz daha konuşmamız lazım. Bunlar netleştikten sonra bakanlar düzeyinde bir araya gelip ortak bir belgeyi imzalamamız lazım. O nedenle teknik düzeyde biraz daha hem kendi aramızda hem de Libyalılarla görüşme konusunda hemfikir kaldık. Dün Lavrov’la iki defa telefon görüşmesi gerçekleştirdik ve erteleme kararını da birlikte aldık. Önümüzdeki süreçte yine bunlar netleşince bir araya gelme konusunda da teyitleştik” şeklinde devam etti.

PESKOV YORUM YAPMADI

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun dün gerçekleşmesi beklenen Türkiye ziyaretlerinin neden ertelendiği sorusu karşısında yorum yapmadı. Bu sorunun Rusya Dışişleri’ne iletilmesini istedi.

Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’nun dün için planlanan görüşmelerinin, ‘Libya konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle mi ertelendiği’ sorusuna şu yanıtı verdi:

“Biliyorsunuz ki dışişleri bakanlarının gerçekleşen ya da gerçekleşmeyen görüşmeleri hakkında benim yorumda bulunmam doğru olmaz. Zira bu tamamıyla meslektaşım Maşa Zaharova’nın (Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova) alanına giren bir konu. Düşünüyorum ki bu konudaki sorularınızı çabucak yanıtlayacaktır.”

Daha önce Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun 14 Haziran’da Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirecekleri açıklanmıştı. Daha sonraysa bu ziyaretin ileri bir tarihe ertelenmesine karar verildiği, tarih üstünde anlaşılınca bunun duyurulacağı belirtildi.