Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çerçevesini açıkladığı istihdam kalkanı paketi 8 milyon üniversiteli gencin istihdam edilmesini kolaylaştıracak.

Meclis’e bu hafta gelecek olan pakette gençlerin istihdamına yönelik de yeni çalışma modelleri ve teşvikler yer alıyor. Yasalarda “kısmi süreli çalışma” olarak tanımlanan part-time çalışmada sosyal güvenlik, yıllık izin, kıdem tazminatı gibi haklar güvenceye alınırken, 25 yaş altı istihdamda da özel destekler sağlanıyor. Genç çalıştıran işverene sigorta priminde indirim yapılacak, 1 ay içinde 10 günden az çalışanların iş kazası ve meslek hastalığı sigortasını devlet karşılayacak.

EKSİK GÜNLER TAMAMLANABİLECEK

Kısmi süreli çalışma sözleşmesine dayalı olarak ayda örneğin 12 gün prim yatırılan kişi, eksik günlerini iki yolla tamamlayabiliyor. Çalışmaya devam ettikleri dönemde eksik günleri tamamlamak isteyenler isteğe bağlı sigorta yaptırıp, kalan 18 günün primini ayrıca ödeyebiliyor. Bir diğer yöntem de eksik günleri ileride, emekliliğe yakın bir tarihte borçlanma yoluyla yatırıyor. Yapılacak yasal düzenlemeyle gençler kalan primleri isteğe bağlı olarak ödeyebilecek.

Gençlerle belirli süreli iş sözleşmeleri iki yılı geçmemek üzere objektif koşul aranmadan ve işin niteliğine bakılmaksızın zincirleme yapılabilecek. Hem kamuda hem de özel sektörde projelerde iş bulmaları sağlanacak. Böylece, kapsamdaki çalışanlar daha kolay iş bulabilecek, işveren daha esnek koşullarda istihdam sağlayabilecek. Gençlerin deneyim ve beceri kazanmalarını sağlamak ve işverenlerin gençleri tercih etme oranını artırmak için gençlerin istihdamı desteklenmiş olacak. 25 yaşından küçük olanlarda çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 2’si oranında (aylık yaklaşık 59 lira) iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenecek.

EMEKLİLİK PRİMİ DEVLETTEN

Tam zamanlı çalışmadan kısmi zamanlı çalışmaya geçen çalışanlar için gelir vergisi istisnası tanınacak. Kısmi zamanlı çalışmaya geçilenden arta kalan bakiye gün sayısı kadar, emeklilik primlerini devlet ödeyecek. Yeni model kişilerin çalışma süresini azaltırken aynı işin birden fazla kişi tarafından yapılmasına da olanak tanıyacak. Son 1.5 yılda mevcut çalışana ek olarak alınan her istihdamın ücret dâhil masrafının yüzde 40’ı da devlet tarafından karşılanacak.

SİGORTALI OLARAK ÇALIŞACAKLAR

İş Kanunu’na göre, işçi ve işveren ihtiyaçlara uygun şekilde iş sözleşmesi yapabiliyor. Part-time çalışanlar için “kısmi süreli” sözleşme yapılabiliyor. Prim desteği gençlerin sigortalı olarak çalıştırılmasını teşvik edecek. Tam süreli sözleşmede haftalık çalışma süresi 45 saat olarak uygulanıyor. Kısmi süreli sözleşme de haftada 30 saat ve altındaki süreler için yapılıyor. Kısmî süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.

GENÇLERDEN YOĞUN TALEP VAR

Türkiye’de part-time çalışma oranı yüzde 9’larda kalırken, Avrupa’da bu rakam yüzde 18. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, İsviçre’de oranın yüzde 40’lara yaklaştığını söyledi. Part-time çalışmanın işsizliği de azaltacağını belirten Selçuk, “Gençlerimizin bizden çok büyük talepleri var, üniversitede çalışırken çalışabilmek, bunların kolaylaştırılmasını istiyorlar. Bunu sağladığımız zaman hem geçlerimizi de iş hayatına daha çabuk edineceğiz ve onlar 25 yaş altında daha kolay çalışabilecekleri için beceri elde edecekler” dedi.

100 BİN İŞYERİNDE PART-TİME İŞ

İŞKUR’un işgücü piyasası araştırmasına göre Türkiye’de yaklaşık 100 bin işyerinde part-time çalışma yapılıyor. Part-time çalışan işyeri sayısı en yüksek olan sektör 17 bin 320 işyeri ile “toptan ve perakende ticaret”, en düşük de “elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı” sektörü. İŞKUR, esnek çalışma modellerinin yaygın olduğu hizmet sektöründe kaliteyi artırmak için meslek kursları düzenlerken, sektörlere uyum projesi oluşturuyor. Gençlerin eğitimlerini iş yaşamlarıyla birlikte rahatça sürdürmeleri sağlanacak. İşgücüne meslekler arası geçici kolaylaştıran esnek beceriler kazandırılacak. (Hazal Ateş/Sabah)