Sağlıklı beslenmek için her aile ferdinin alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Yetişkin bir erkeğin sağlıklı bir biçimde beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 641 TL’dir. Bu değer yetişkin bir kadın için 621 TL, 15-18 yaş bir genç için 681 TL, 4-6 yaş arası bir çocuk için 452 TL’dir. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 2 bin 394 TL olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda harcamaları için yapması gereken zorunlu tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 8 bin 282 TL’ye ulaşmaktadır.
Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM) “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Mayıs 2020 Dönem Raporu’na göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı 2.394 TL’dir. Bu harcama tutarı sadece gıda için yapılması gereken minimum tutardır. Raporda şu tespitlere yer verildi:
* Açlık sınırı üzerinden hanehalkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 8.282 TL olarak gerçekleşmiştir.Yeni revizyona göre (Rev.2) geçtiğimiz yıl mayıs ayı için açlık sınırı 2 bin 23 TL olarak belirlenmiştir. Açlık sınırı COVİD krizi sürerken 1 yılda yüzde 18,3 artış gösterdi. Yıllık artış 371 TL’yi buldu. Asgari ücretteki artış ise 304 TL olarak gerçekleşmişti.
* 2003 yılının mayıs ayında 4 kişilik bir aile, günlük minimum 15,2 TL’ye sağlıklı beslenebilirken, bugün ancak 79,81 TL’ye sağlıklı beslenebilmektedir. Buna göre 17 yıl zaman zarfında açlık sınırı 5,25 kat artmıştır. Aynı dönemde enflasyondaki artış ise 4,6 kat oldu. Açlık sınırındaki artış genel enflasyondan daha fazla arttı.
* Dört kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde beslenebilmesi için, günlük en az 79,81 TL’dir. Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken günlük harcama tutarı 20,70 TL, yetişkin bir erkeğin 21,36 TL, 15-18 yaş arası bir gencin 22,68 TL, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 15,06 TL’dir.
SEPETTE EN BÜYÜK PAY SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN
* Günlük harcamalarda Mayıs 2020’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 28,44 TL’lik harcama gereksinimi ile oluşturmaktadır. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 16,01 TL’dir. Sebze ve meyve için yapılması gereken harcama miktarı 12,98 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 4,97 TL’dir. Katı yağ ve sıvı yağ ise 5,42 TL’lik masraf yapılması gereken ürün gruplarıdır. Yumurta için 1,12, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 3,64 TL harcama yapılması gerekmektedir.
* Daha dar bir gruplandırmaya göre harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 35,6 ile en yüksek paya sahiptir. Et, yumurta ve kurubaklagil grubunun payı yüzde 27,8 ile ikinci sıradadır.Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 16,3 olmuştur. Ekmek, makarna vb. için ise pay yüzde 8,9’dur. Diğer gıda hacamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 11,4’tür.
* Her bir aile ferdinin sağlıklı beslenmesi için gerekinim duyduğu gıda grubu ve alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Örneğin tüketilmesi gereken ekmek miktarı kadın ve erkek açısından anlamlı düzeyde farklıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde 15-18 yaş arasındaki bir gencin harcama gereksinimi, yetişkin erkek ve kadından fazlayken, yumurta 4-6 yaş grubu için daha önemlidir. Günlük 79,81 TL’lik harcama içinde en maliyetli tüketim 7,94 TL ile 15-18 yaş arası bir gencin tüketmesi gereken süt ve süt ürünleri miktarıdır. 4-6 yaş arası bir çocuğun tüketmesi gereken peynir miktarı yetişkinlerden fazladır.
AÇLIK SINIRI İSTANBUL’DA 2.557, ANKARA’DA 2.323 TL
* Araştırma kapsamında üç büyük ile ait Mayıs 2020 dönemi açlık ve yoksulluk sınırı verileri de hesaplanmıştır. Buna göre İzmir’de açlık sınırı 2 bin 648 TL olarak belirlenmiştir. İzmir’i, İstanbul 2 bin 557 TL’lik açlık sınırı ile takip etmektedir. Ankara’da ise açlık sınırı 2 bin 323 TL olarak tespit edilmiştir.
* Araştırma kapsamında önemli sanayi merkezlerindeki açlık sınırları da belirlenmiştir. Buna göre Bursa, Eskişehir ve Bilecik bölgesinde açlık sınırı 2 bin 453 TL, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova bölgesinde açlık sınırı 2 bin 463 TL, Zonguldak, Bartın ve Karabük bölgesinde açlık sınırı 2 bin 407 TL, Adana ve Mersin bölgesinde açlık sınırı 2 bin 282 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca açlık sınırı Gaziantep, Kilis, Adıyaman bölgesinde 2 bin 162, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye bölgesinde 2 bin 188, Diyarbakır ve Şanlıurfa bölgesinde 2 bin 204, Trabzon, Ordu, Rize, Artvin, Gümüşhane, Giresun bölgesinde 2402 TL’dir.
